اثربخشی طرح‌واره درمانی هیجانی بر حساسیت اضطرابی و راهبردهای تنظیم هیجان دانش‌آموزان مضطرب اجتماعی

زمینه و هدف: مدل طرح‌واره­­های هیجانی بر نقش ارزیابی و تفسیر علایم اضطرابی و راهبردهای تنظیم هیجان در اختلالات اضطرابی تأکید زیادی دارد. این مطالعه با هدف تعیین اثربخشی طرح‌واره درمانی هیجانی بر حساسیت اضطرابی و راهبردهای تنظیم هیجان در دانش­آموزان با نشانگان بالینی اضطراب اجتماعی صورت گرفت.   روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع شبه­آزمایشی می‌باشد، که به صورت پیش‌آزمون و پس‌آزمون انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر نوجوانان دختر مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 1396ـ1395 در مــــدارس متوسطه شهرستان دلفان بودند. بدین منظور32 نفر از دانش­آموزان دارای نشانگان بالینی اضطراب اجتماعی به روش غربال­گری انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفی به دو گروه آزمایشی و کنترل تقسیم شدند.  از پرسشنامه­های اضطراب اجتماعی کانور(SPIN) به همراه مصاحبه بالینی به عنوان ابزار غربالگری و از پرسشنامه­های حساسیت اضطرابی(ASI) و تنظیم هیجان(ERQ) برای گردآوری داده­هااستفاده شد. در مرحله بعد افراد گروه آزمایشی در فرآیند اصلی مداخله­ طرح‌واره درمانی هیجانی که طی 10 جلسه­ 90 دقیقه­ای اجرا شد، شرکت نمودند، در حالی که گروه کنترل چنین مداخله­ای را دریافت نکردند. بعد از اتمام جلسه‌های مداخله­ای، هر دو گروه آزمایشی و کنترل در مرحله پس­آزمون مورد سنجش قرار گرفتند. داده­ها با استفاده از آزمون کوواریانس چند متغیری تجزیه و تحلیل شدند.   یافته­ها: نتایج نشان داد که در گروه آزمایشی در مرحله پس­آزمون در مقایسه با گروه کنترل، میانگین نمرات حساسیت اضطرابی و راهبرد فرونشانی تنظیم هیجان به طور معنی‌داری کاهش (001/0>p) و میانگین نمرات راهبرد ارزیابی مجدد  تنظیم هیجان به طور معنی‌داری افزیش یافته است (001/0>p).   نتیجه­گیری: نتایج حاکی از آن است که طرح‌واره­درمانی هیجانی می­تواند به عنوان مداخله­ای مؤثر برای کاهش علایم اختلال اضطراب اجتماعی و بهبود راهبردهای تنظیم هیجان در افراد دارای نشانگان بالینی اضطراب اجتماعی مورد استفاده قرار گیرند.